sobota, 27 sierpnia 2011

Co wiesz o Żydach?

Dziś w Warszawie rozpoczyna się VIII Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”. Główną ideą festiwalu jest przywracanie pamięci o przedwojennej żydowskiej Warszawie, wielokrotnie opisywanej przez żydowskiego pisarza i laureata Nobla - Isaaca Bashevisa Singera: „Każda żydowska ulica w Warszawie była samodzielnym miastem” - pisał Singer w nowojorskim dzienniku „Forwerts”.

Podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera” takim „samodzielnym miastem” staje się od lat ulica Próżna – dodaje na stronie Festiwalu jego inicjator i organizator – Fundacja Shalom: „Zdajemy sobie sprawę z tego, że Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera nie jest w stanie zrekonstruować dawnej rzeczywistości, przywrócić tym miejscom ich dawnej świetności, ani zatrzymać tu ich dawnego klimatu. Mamy jednak głęboką nadzieję, że wszelkie tego typu inicjatywy, mające na celu choć chwilowe odtworzenie klimatu dawnego żydowskiego świata, mogą przyczynić się do tego, aby przetrwała pamięć o żyjącej tu niegdyś licznie społeczności żydowskiej”.

Festiwal potrwa do 4 września. W jego programie przewidziany jest szereg znakomitych koncertów, wystaw, spotkań, projekcji filmowych i wykładów.

Badaczy i miłośników polsko-żydowskiej przeszłości szczególnie zainteresować mogą:

Wykłady:

„Zwyczaje lecznicze galicyjskich chasydów w drugiej połowie XIX w.” –
wykład Marka Tuszewickiego (UJ), historyka i tłumacza, doktoranta w Katedrze Judaistyki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przygotowuje rozprawę dotyczącą zwyczajów chasydzkich. (28.08, godz. 18.30, Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14 Klub Miłośników Kultury Żydowskiej)

„Oczami dziecka: Polsko-żydowskie związki kulturowe w literaturze dziecięcej” –
wykład prowadzi Natalia Krynicka (Francja), badaczka literatury jidysz i tłumaczka. Pracuje w Bibliotece Medema w Paryżu, wykłada język i literaturę jidysz na Sorbonie w Centrum Kultury Jidysz (Maison de la culture yiddish) (29.08, godz. 17.00, Klub Miłośników Kultury Żydowskiej, Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14)

Bela, Sabcia, Izio i Feluś – o portretach dzieci w twórczości pisarzy jidysz i konkursie fotograficznym „Dziecko Żydowskie” z 1930 roku – wykład dr Moniki Szabłowskiej-Zaremby (Pracownia Literatury Polsko-Żydowskiej KUL), autorki licznych publikacji, wywiadów, recenzji m.in. w „Słowie Żydowskim”.(30.08.godz. 17.00, Klub Miłośników Kultury Żydowskiej, Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14)

„Historia warszawskich antykwariatów żydowskich w XIX i XX wieku” – prowadzi Jan Straus we współpracy z Antykwariatami Warszawskimi „Lamus” (3.09. godz. 14.00, Lokal Forwerts, ul. Próżna 14)

Publiczna prezentacja galerii międzywojennej Muzeum Historii Żydów Polskich "Żydzi w II RP" Zwiedzający galerię znajdą się w samym środku gwarnej, przedwojennej ulicy żydowskiej – w jidysz zwanej di jidisze gas. Terminu tego używali Żydzi na określenie bieżących spraw i problemów żydowskiego świata w Polsce. Na fasadach kamienic wyświetlane będą zdjęcia przedstawiające życie codzienne oraz ważne wydarzenia: start żydowskich kandydatów w wyborach, przybycie tysięcy chasydów na wesele córki cadyka z Bobowej, pierwszomajowy pochód Żydowskiej Partii Socjalistycznej Bund, kolejki po bilety do teatru jidysz. Goście usłyszą dźwięki tanga i odkryją bogate życie kulturalne takich miejsc jak Tłomackie 13 i kawiarnia Ziemiańska. O galerii międzywojennej opowiedzą Tamara Sztyma i Michał Majewski – koordynatorzy galerii. Udział w spotkaniu weźmie również główny kurator całości projektu wystawy – prof. Barbara Kirshenblatt-Gimblett. (30.08. godz. 19.00, Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8, Impreza towarzysząca zorganizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich)

Sesja naukowa: Cajtungen – itonim – pisma Z dziejów trójjęzycznej prasy żydowskiej na ziemiach polskich w XX wieku Opieka naukowa: dr Joanna Nalewajko-Kulikov (Instytut Historii PAN) Gościem honorowym sesji będzie prof. dr hab. Marian Fuks, pionier badań nad historią prasy żydowskiej w Polsce. Tegoroczna sesja poświęcona jest wybranym aspektom historii prasy żydowskiej w językach jidysz, hebrajskim i polskim. Na przełomie XIX i XX wieku prasa stała się potężnym medium i narzędziem modernizacji społeczności żydowskiej, a jej rozkwit nastąpił w Drugiej Rzeczypospolitej. W referatach zaprezentowane zostaną takie organy prasowe jak m.in. „Izraelita”, „Nasz Przegląd” czy koncesjonowana okupacyjna „Gazeta Żydowska”. (1.09, godz. 10.00-17.00, Centrum Kultury Jidysz Fundacji Shalom, ul. Andersa 15)

W ramach towarzyszącego Festiwalowi Przeglądu filmowego zobaczyć będzie można również mistrzowskie obrazy filmowe:

29.08, godz. 18.00 „Zaduszki”, reż. Tadeusz Konwicki, Polska 1961, 96 min.Opowieść o dwojgu młodych ludziach boleśnie doświadczonych przez wojenną zawieruchę. Michał i Wala spędzają weekend w małym hoteliku, jednak rozpamiętując wciąż przeszłość, nie potrafią na nowo się zaangażować, nie wierzą w szczęście. Mimo to strach przed samotnością sprawia, że żadne nie jest w stanie odejść. Kino Iluzjon, Biblioteka Narodowa, sala im. S. Dembego, wejście A, Al. Niepodległości 213. Bilety do nabycia w kasie kina Iluzjon, tel. 646 12 60

30.08. godz. 18.00 „Zazdrość i medycyna”, reż. Janusz Majewski,
Polska 1973, 100 min. Akcja filmu rozgrywa się w latach 30. ubiegłego wieku. Przemysłowiec Widmar, czytając pamiętniki żony, wpada na trop jej romansu z przystojnym lekarzem. Trawiony zazdrością mężczyzna rozpo-czyna śledztwo docierając do asystenta doktora i pewnego krawca nazwiskiem Gold, który w zamian za obietnicę wyjazdu do USA zdradza miejsce schadzek kochanków. Film z napisami angielskimi. Kino Iluzjon, Biblioteka Narodowa, sala im. S. Dembego, wejście A, Al. Niepodległości 213

31.08 godz. 19.00 „Ziemia obiecana”, reż. Andrzej Wajda,
Polska 1974, 169 min. Monumentalna ekranizacja powieści Reymonta obfituje w epizody o ogromnej sile dramatycznej, stanowiące syntezę postaw moralnych w bezwzględnej walce o pieniądz. Sugestywna gra kilkudziesięciu świetnych aktorów, znakomita oprawa scenograficzna i pełne życia zdjęcia tworzą plastyczny, uderzający barwnością i różnorodnością obyczajową obraz konglomeratu polsko-niemiecko-żydowskiego Łodzi lat 80. i 90. ubiegłego wieku. (Kino Iluzjon, Biblioteka Narodowa, sala im. S. Dembego, wejście A, Al. Niepodległości 213. Bilety do nabycia w kasie kina Iluzjon, tel. 646 12 60)

1.09, godz. 18.00 „Salto”, reż. Tadeusz Konwicki
, Polska 1965, 104 min. W małym miasteczku pojawia się mężczyzna, który wyskoczył właśnie z jadącego pociągu. Jego przybycie burzy spokój mieszkańców, zaś przybysz staje się w ich oczach prorokiem. Ten komediodramat psychologiczny jest dziełem, w pełnym znaczeniu tego słowa, autorskim. Są w nim zawarte reperkusje wojennych wspomnień, poszukiwanie sensu życia, rozrachunek z przeszłością, głębia filozoficzna. Film z napisami angielskimi (Kino Iluzjon, Biblioteka Narodowa, sala im. S. Dembego, wejście A, Al. Niepodległości 213. Bilety do nabycia w kasie kina Iluzjon, tel. 646 12 60)

2.09, godz. 19.00 Pokaz filmu „Pięć miast: Białystok, Lwów, Kraków, Wilno i Warszawa”
Film dokumentalny braci Goskind, Polska 1938-39, 50 min. W 1938 i 1939 roku Shaul i Icchak Goskid z warszawskiej wytwórni Sektor Film zrealizowali sześć krótkich dokumentów o miejskich społecznościach żydowskich w Polsce: „Dzień w Warszawie”, „Życie żydowskie w Białymstoku”, „Życie żydowskie w Krakowie”, „Życie żydowskie w Łodzi”, „Życie żydowskiej we Lwowie”, „Życie żydowskie w Wilnie”. Kopii filmu o Łodzi nie odnaleziono. Dokumenty, które się zachowały, mają oryginalną narrację w jidysz, uzupełnioną angielskimi napisami. Filmy przedstawiają ogromną wartość archiwalną, ponieważ zawierają portrety ludzi, społeczności i instytucji, które uległy Zagładzie po agresji hitlerowskiej na Polskę w 1939 roku. (Klubokawiarnia „Sens Nonsensu”, ul. Wileńska 23)

3.09 godz. 17.00 Dyskusyjny Klub Filmowy Fundacji Shalom prezentuje: „PO LIN”, film Zvi Slepona. Film dokumentalny, który jest również świadectwem i relacją Zvi Slepona z trwającej dziesięć lat (1988-1998) podróży, mającej na celu odnalezienie zaginionych żydowskich synagog, cmentarzy i rabinicznych ośrodków w Polsce. Po projekcji odbędzie się dyskusja z udziałem autora filmu. (Klub Mamele, Plac Grzybowski 12/16, Wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. 22 620 55 85; 652 16 48)

3.09, godz. 20.00 „Personel”, reż. Krzysztof Kieślowski, Polska 1976, 66 min. Romek po ukończeniu szkoły zostaje zaangażowany do teatralnej pracowni krawieckiej. W specyficznym środowisku ludzi teatru rodzą się konflikty wynikające z niespełnionych nadziei i ambicji. Na zebraniu organizacji młodzieżowej Romek staje w obronie starszego kolegi, któremu grozi wyrzucenie z pracy za zgłaszanie krytycznych uwag o linii programowej teatru. Dyrektor teatru zmusza Romka do podjęcia ostatecznej decyzji: albo sam złoży donos na niesubordynowanego kolegę albo straci pracę, na której już mu zaczęło zależeć. (Kino Iluzjon, Biblioteka Narodowa, sala im. S. Dembego, wejście A, Al. Niepodległości 213. Bilety do nabycia w kasie kina Iluzjon, tel. 646 12 60)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz